VM.2008.327.019.024

Toverlantaarnplaatje / glaspositief - Jacques de La Palisse (1-3)

Lapierre (Fabrikant)

Lantaarnplaat omlijst met groene papieren kleefband (deels afgesleten). Het gaat hier om drie handgeschilderde taferelen, aangebracht op de voorzijde van de enkelvoudige glasplaat. Deze reeks lantaarnplaten is wellicht vervaardigd door de Franse fabrikant Lapierre (actief 1848-1902). Op iedere lantaarnplaat staan enkele scènes die een deel van het verhaal van Meneer de La Palisse (/ de La Palice) (1470-1525) verbeelden, telkens met een rijmend bijschrift in het kader rechts van de afbeelding. De verzen komen uit het ‘Chanson de La Palisse’ van Bernard de Monnoye (1641-1728): M. DE LA PALISSE N° 1 C’était un homme de Cœurs insatiable de Gloire ; lorsqu’il était le vainqueur il remportait la victoire N° 2 On raconte que jamais il ne pouvait se résoudre à charger des pistolets quand il n’avait pas de poudre N° 3 Il eut la goutte à Paris Longtemps cloué sur sa couche En y jetant les haut cris Il ouvrait bien fort la bouche Dit is de eerste lantaarnplaat uit de serie: Meneer de La Palisse wordt voorgesteld als een roemrijk iemand. In Parijs werd hij ziek, hij leed aan jicht en was bedlegerig. ‘Lorsqu’il était vainqueur, il remportait la victoire’, vertaald als ‘omdat hij de overwinnaar was, behaalde hij de overwinning’, is wat men in het Frans een ‘lapalissade’ noemt: een soort van tautologie die soms ook een drogreden bevat (‘iets is omdat het is’ heeft de schijn van een ontegenzeglijke waarheid, maar kan geen causaliteit worden genoemd waarbij de oorzaak het gevolg ondersteunt omdat het tweemaal hetzelfde is). Nog voorbeelden van ‘lapalissades’ in dit stuk zijn: ‘il ne pouvait se résoudre à charger des pistolets quand il n’avait pas de poudre’, vertaald als ‘hij kon het niet opbrengen om zijn pistolen te laden wanneer hij geen munitie had’, en ‘en y jetant les haut cris il ouvrait bien fort la bouche’, vertaald als ‘luid roepend opende hij zijn mond wijd’.

Parijs

ca. 1890

glass (material), photographic materials,